جایگاه اخلاق در تعالی تمدن اسلامی در قرآن و حدیث

چکیده: تمدن اسلامی از زوایا و ابعاد گوناگون مورد توجه اندیشمندان واقع شده و کتاب ها و مقالات متعدد و متنوعی در این زمینه به رشته ی تحریر درآمده است، ولی آنچه در این میان مورد غفلت و بی مهری واقع شده، نقش اساسی و بی بدیل اخلاق در پایه گذاری این تمدن عظیم است. درباره ضرورت وجود اخلاق برای انسان و جامعه انسانی شکی نیست، اما بد نیست به ابعاد و دلایل این ضرورت نیز توجه شود. در کل می توان سه دلیل برای ضرورت اخلاق برشمرد:1- آرامش روحی و روانی فردی.2- آرامش اجتماعی.3- رسیدن به کمال مطلوب الهی. از آنجا که امروزه این طرز فکر که اسلام با پیشرفتهای مادی مخالف است شیوع پیدا کرده بخصوص در دنیای غرب بسیار گسترده شده، لذا یکی از اهداف این پژوهش پرداختن به این پندار و اشتباه بزرگ است و توضیح داده می شود که اسلام با پذیرش ترقی و پیشرفت فقط چارچوبی دارد که تمدن داخل آن قرار می گیرد تا این تکامل و پیشرفت از جاده ی فطرت منحرف نشود و انسانیت انسان را پایمال و سرکوب نسازد. برای بدست آوردن اعتلای دوباره تمدن اسلامی سعی شده آنچه باعث افول این تمدن شده ذکر و راهکارهایی برای برطرف شدن آن بیان شود. منابع استفاده شده بیشتر قرآن کریم و کتاب های حدیثی و تفسیری است و در بعضی از فصل ها از کتب تاریخی و جامعه شناسی هم استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که با فیش برداری از منابع مرتبط با موضوع در کتابخانه ها، مراجعه به سایت های اسلامی، نرم افزارهای روایی و مشاوره با اساتید فن بوده است. کلید واژه ها: اخلاق، تمدن، قریه، امت، تمدن اسلامی